ÖDEME EMRİNE İTİRAZ

A) Genel Haciz Yoluyla İlamsız Takipte Ödeme Emrine İtiraz

Borcun konusu bir para borcu veya teminat olduğu durumlarda, alacaklı, alacağına kavuşmak için genel haciz yolu ile ilamsız icra takibi yapabilmektedir. Bu yolla yapılan takiplerde alacaklının, alacağını ispat etmesi, belge göstermesi veya bir mahkeme kararı sunmasına gerek yoktur. Kanunda belirtilen şartları içeren takip talebinin alacaklı tarafından hazırlanıp icra dairesine verilmesiyle birlikte icra müdürü, alacaklının alacağının gerçekten var olup olmadığını araştırma işine girmeksizin ödeme emri düzenleyerek bunu üç gün içinde borçlunun adresine tebliğe çıkartır. Ödeme emrini tebellüğ eden borçlu, cebri icraya devam edilmesini istemiyorsa ya borcu ödemeli ya da borca süresi içerisinde itiraz etmelidir. İşte kanun koyucu borçlunun da haklarını korumak ve böylesi bir takipte mağduriyete sebebiyet vermemek açısından borçluya, icra takibini durdurur nitelikte bir itiraz hakkı tanımıştır.

İİK m. 62 hükmü gereğince borçlu, “ödeme emrinin tebliğinden itibaren 7 gün içerisinde dilekçe ile veya sözlü olarak itirazını icra dairesine bildirmeye mecburdur.” İşbu itiraz borcun tamamına karşı yapılabileceği gibi, bir kısmına karşı veya imzaya karşı da yapılabilmektedir. İlamsız takipteki ödeme emrine itirazda, borçlu, itirazını belgelendirmek veya ayrı bir sebep göstermek zorunda değildir. Genel bir itiraz dilekçesi veya beyanı da icra takibinin durdurulması için yeterlidir.

Borçlunun, yukarıda belirtilen itiraz süresini kaçırması halinde ise kusurunun bulunmadığı bir engel halinin varlığını belgeleyerek İİK m. 65’e göre paraya çevirme işlemleri bitene kadar gecikmiş itirazda bulunabileceği bilinmektedir. Bu halde, engelin ortadan kalktığı tarihten itibaren 3 gün içerisinde borçlu, itirazını, ödeme emrini gönderen icra dairesinin bağlı bulunduğu icra mahkemesine yapabilecektir.

B) Kambiyo Senedine Dayalı Haciz Yoluyla İlamsız Takipte Ödeme Emrine İtiraz

Kambiyo senedine dayalı takip ise yine ilamsız bir takip yolu olmakla birlikte Kanunda özel olarak düzenlenmiş bir takip müessesesidir. Alacağı bir kambiyo senedine (çek, poliçe, bono gibi) dayanan alacaklı, İİK madde 167 ve devamında düzenlenen kanun hükümleri uyarınca kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takip imkanına sahip olabilmektedir. Bu yol ile yapılacak takiplerde ödeme süresi 10 gün olarak kabul edilmiş ve itiraz süresi de yine ödeme emrinin tebliğinden itibaren 5 gün olarak öngörülmüştür. Ancak burada dikkat edilmesi gereken nokta, itirazın artık icra dairesine değil icra mahkemesine yapılacağı hususudur. Borçlu, kendisine mehil verildiğini veya borcunun olmadığını, borcu ödeyerek kapattığını, borcun zamanaşımına uğradığını ya da kıymetli evrak üzerindeki imzanın kendisine ait olmadığını düşünüyorsa işbu 5 gün içerisinde itirazlarını da belirtir dilekçesini ödeme emrini gönderen icra dairesinin bağlı bulunduğu icra mahkemesine sunabilecektir. Bununla birlikte borçlunun yetki itirazında da bulunması mümkündür.

Belirtmek gerekir ki ödeme emrine itiraz edilmesi satış haricindeki diğer icra takip işlemlerini durdurmayacaktır. Ancak ödeme emrine itiraz eden borçlunun talebiyle ve bazı hallerde de re’sen icra takibinin tedbiren durdurulmasına karar verilebilmektedir. Daha sonrasında ise icra hakimi, işin esasına girerek borçlunun itirazının kabulü veya reddi hususunda bir hüküm kuracaktır. Kabulü ile birlikte takip duracak ve reddi yönünde hüküm kurulması halinde ise alacaklı icra takibine devam edebilecektir. İleride telafisi güç durumlara sebebiyet vermemek adına alanında uzman bir icra avukatı yardımıyla tüm bu sürecin takip edilmesi her iki tarafın da yararına olacaktır.